Cynhelir Gŵyl Delynau Cymru dydd Mercher, y 6ed a dydd Iau y 7fed o Ebrill yn Galeri, Caernarfon. O dan gyfarwyddyd y delynores o fri rhyngwladol, Elinor Bennett, bydd yr Ŵyl eleni yn cynnwys cwrs deuddydd ar gyfer telynorion, yn ogystal â chyngherddau a darlith-ddatganiad. Cynhelir yr Ŵyl yn flynyddol gan Ganolfan Gerdd William Mathias, a phob pedair mlynedd cynhelir Gŵyl Delynau Ryngwladol Cymru sy’n ddigwyddiad mawr, wythnos o hyd. Cynhelir yr Ŵyl Ryngwladol nesaf ym mis Ebrill 2018.
Cynhelir y cwrs deuddydd, sy’n addas I delynorion o bob oedran a chyrhaeddiad, rhwng 10am a 5pm ar y ddau ddiwrnod uchod. Mae Cyfarwyddwr yr Ŵyl, Elinor Bennett, yn un o’r tiwtoriaid, a bydd Eira Lynn-Jones (Athro’r Delyn yng Ngholeg Cerdd Brenhinol y Gogledd) yn ymuno â hi, ynghŷd â Morwen Blythin, Einir Wyn Hughes a Dylan Wyn Rowlands.
Dydd Mercher y 6ed o Ebrill am 7pm, bydd yr Arglwydd Thomas o Gresffordd, QC yn olrhain hanes difyr ei deulu sy’n ddisgynyddion o deulu enwog y Sipsi Romani Cymreig, Abram Wood. Mae’r Arglwydd Thomas yn ddisgynnydd i wyres Abram Wood sef Ellen Ddu a oedd, yn ôl y sôn, yn wrach ac yn “gallu adrodd stori’n well na neb.”
Aelod amlwg arall o’r teulu oedd y telynor enwog John Roberts “Telynor Cymru” (1816 – 1894) sy’n cael ei ddathlu yn yr Ŵyl eleni. Wrth olrhain hen hanes ei deulu ysbrydolwyd yr Arglwydd Thomas i ddysgu canu’r delyn, a bydd yn perfformio darnau byr yn ystod ei ddarlith.
Dywed Elinor Bennett, Cyfarwyddwr yr Ŵyl : “Mae’n hynod ddifyr fod aelod blaenllaw o Dy’r Arglwyddi yn rhoi darlith am ei hen deulu, a oedd yn sipsiwn cerddgar, crwydrol a gyfrannodd gymaint i gerddoriaeth werin yng Nghymru dros ddwy ganrif yn ôl.”
Yn dilyn y ddarlith, bydd perfformiadau gan Elinor Bennett ar y delyn deires Gymreig. Bydd ei rhaglen yn cynnwys Sonata Rhif 3 o’r “Bedair Gwers” (1761) gan John Parry (1710 – 1782), y telynor dall o Riwabon, a ddylanwadodd mor drwm ar delynorion teires o Gymru yn ddiweddarach, gan gynnwys John Roberts ei hun.
Bydd gwledd i’r llygad a’r glust am 5pm, dydd Iau y 7fed o Ebrill pan fydd tua hanner cant o delynaorion yn perfformio gyda’i gilydd ar GalerÏau Galeri. Bydd y cyngerdd anffurfiol yma yn cynnwys perfformiad gan yr holl delynorion o alawon dawns fydd wedi cael eu dysgu gan Robin Huw Bowen yn ystod y cwrs fel dathliad pellach o waith John Roberts.
Yng Nghyngerdd yr Ŵyl am 7.30pm Nos Iau y 7fed o Ebrill, bydd amrywiaeth o gerddoriaeth o’r traddodiadol i Jazz. Bydd un o feistri’r delyn deires, Robin Huw Bowen, yn perfformio alawon y sipsiwn Cymreig a bydd y ddeuawd – Máire Ni Chathasaigh (telyn Geltaidd) a Chris Newman (gitar) – yn cyflwyno rhaglen gyffrous yn cyfuno cerddoriaeth draddodiadol Iwerddon, Jazz, bluegrass a baroc. Yn ddiweddar enwyd Máire yn Artist Benywaidd y Flwyddyn yng Ngwobrau ‘Live Ireland’ 2016.
Bydd y telynor ifanc dawnus, Ben Creighton-Griffiths o Gaerdydd, yn perfformio cerddoriaeth jazz ar y delyn electroneg gan gwmni Camac, gan wneud defnydd o’r effeithiau sain arbennig sy’n bosibl ar y delyn. Gwnaeth Ben ei ymddangosiad rhyngwladol cyntaf pan yn saith oed yn 2004 trwy ennill cystadleuaeth bwysig yn Ffrainc i rai o dan 18 oed.
Cefnogir Gŵyl Delynau Cymru 2016 gan Clogau Gold, Cyngor Celfyddydau Cymru, Cyngor Gwynedd a Telynau Vining Harps.
