Desmond y pensiynwr cerddorol yn graddio gyda’r sielo ar ôl bwlch o hanner canrif

Cyhoeddwyd: 6 Mehefin, 2022

Mae pensiynwr cerddorol wedi ychwanegu llinyn arall at ei fwa trwy basio ei arholiad sielo gradd 8 yn 74 oed.

Rhoddodd Desmond Burton y gorau i chwarae’r offeryn yn blentyn ond penderfynodd ailafael ynddo hanner canrif yn ddiweddarach ar ôl ymddeol o’i swydd fel tiwtor Saesneg ym Mhrifysgol Bangor.

Yn 67 oed, ailddechreuodd ddysgu’r offeryn a chael gwersi gan y tiwtor Nicki Pearce yng Nghanolfan Gerdd William Mathias yng Nghaernarfon.

Llwyddodd i basio’r radd uchaf posib mewn arholiad Bwrdd Cysylltiedig yr Ysgolion Cerdd Brenhinol gan ennill canmoliaeth uchel gan yr arholwr a ddywedodd ei bod yn fraint cael gwrando arno’n chwarae.

Ers ailddarganfod ei ddawn gyda’r sielo mae Desmond wedi ymuno â Cherddorfa Gymunedol Caernarfon a sefydlwyd gan Ganolfan Gerdd William Mathias i annog cerddoriaeth ymysg oedolion ar bob lefel o allu chwarae offerynnau cerdd.

Mae’r ganolfan yn darparu gwersi offerynnol a lleisiol o safon uchel i gannoedd o bobl ar ystod eang o offerynnau, yn ogystal â threfnu amrywiaeth o ddigwyddiadau cymunedol ledled Cymru.

Tra bod mwyafrif y myfyrwyr o oed ysgol, mae Desmond yn un o dros 50 o oedolion sy’n mynychu gwersi cerddorol wythnosol naill ai yn Galeri Caernarfon neu yn y canolfannau lloeren yn Ninbych a Phwll-glas, ger Rhuthun.

Mae Desmond hefyd wedi chwarae mewn ensembles siambr a drefnwyd gan y ganolfan gerdd.

Cafodd ei annog i fwrw iddi gan ei ferch Carolyn, sy’n feiolinydd dawnus ei hun, a bellach mae’n mwynhau sesiynau cerddoriaeth anffurfiol gyda’i wraig Porjai, sy’n chwarae’r gitâr, yn eu cartref ym Mhorthaethwy.

Dywedodd: “Mae llawer o bobl yn meddwl fy mod i’n wallgof yn sefyll yr arholiadau hyn, a rhoi’r straen ychwanegol di-angen yma arnaf fy hun. Ac mae llawer o bobl sydd wedi ymuno â cherddorfa Canolfan Gerdd William Mathias yn gwneud hynny dim ond i fwynhau eu hunain yn creu cerddoriaeth.

“Ond rwy’n eithaf cystadleuol ac rwyf wrth fy modd yn gosod her i mi fy hun ac wrth sefyll arholiad rydych chi’n dysgu chwarae darnau cerddorol i safon uchel iawn a dyna’n union roeddwn i eisiau ei wneud.”

Cafodd Desmond, sy’n wreiddiol o Lichfield yn Swydd Stafford, wersi sielo yn yr ysgol yn ei arddegau ond ni safodd unrhyw arholiadau bryd hynny. Roedd yr offeryn a brynodd ei dad iddo gan aelod o Gerddorfa Symffoni Dinas Birmingham pan oedd yn 12 neu 13 oed wedi gorwedd yn segur yn hel llwch ac ni chafodd ei chwarae am fwy na 50 mlynedd.

Ychwanegodd: “Pan ymddeolais o Brifysgol Bangor saith mlynedd yn ôl, roedd gen i fwy o amser i ddilyn fy niddordebau ac roedd hi’n ymddangos yn briodol i mi gael gwersi sielo. Wnes i erioed ei gymryd o ddifrif fel plentyn, felly meddyliais y dylwn i ddod yn ôl a cheisio ychydig yn galetach.

“Nid yw offerynnau cerdd yn rhad ac roedd gen i sielo yn barod. Mae’n offeryn eithaf da, yn dyddio o ddechrau’r bedwaredd ganrif ar bymtheg o’r Almaen ac rwy’n dal i’w chwarae. Rwyf wedi gorfod rhoi llinynnau newydd arno a phrynu bwa newydd oherwydd roedd wedi bod yn segur ers cymaint o flynyddoedd, ond mae’n dal yn sielo da iawn, does gen i ddim bwriad i’w newid.

“Mae Nicki yn athrawes wych. Mae hi mor amyneddgar ac yn gallu datrys unrhyw broblemau a allai fod gennyf yn gyflym. Mae hi’n ysbrydoledig. Ni fyddwn wedi gallu pasio’r arholiadau hebddi. Mae’r llwyddiant Gradd 8 yn llwyddiant iddi hi lawn cymaint â mi,” ychwanegodd.

Dywedodd Carolyn, merch Desmond, a astudiodd gerddoriaeth ym Mhrifysgol Birmingham ac sydd bellach yn gweithio i Gerddorfa Symffoni Dinas Birmingham, na allai geiriau ddisgrifio pa mor falch oedd hi o’i thad.

Dywedodd: “Roeddwn i’n gefnogol iawn pan ddechreuodd ailafael yn y sielo eto ar ôl iddo ymddeol. Mae wrth ei fodd yn chwarae’r offeryn ac rydw i wedi bod yn hapus i’w helpu i baratoi ar gyfer y gwahanol arholiadau y mae wedi’u sefyll.”

“Rwy’n falch iawn ei fod wedi pasio cymaint ac wedi cyrraedd y radd uchaf. Rwy’n gobeithio y bydd hyn yn ysbrydoli eraill i roi cynnig ar chwarae offeryn cerdd beth bynnag fo’u hoedran,” ychwanegodd.

Dywedodd Nicki, y tiwtor cerdd: “Mae’n bleser mawr dysgu Desmond. Mae’n dod i’w wersi wythnosol ac mae bob amser wedi paratoi ymlaen llaw. Hyd yn oed os oes rhywbeth dyrys i’w chwarae, bydd bob amser yn bwrw iddi’n frwd ac mae’n ysbrydoliaeth.

“Nid yw arholwyr bob amser yn ysgrifennu sylwadau ychwanegol ar eu hadroddiadau, ond ar adroddiad Desmond roedd sylw gan yr arholwr oedd yn dweud ei bod yn fraint wirioneddol cael gwrando arno’n chwarae.

“Mae’n dangos nad oes ots pryd mewn bywyd rydych chi’n gwneud pethau fel yr arholiadau hyn, mae unrhyw beth yn bosib.

Ychwanegodd: “Rydym rŵan wrthi’n chwilio am fwy o aelodau ar gyfer y gerddorfa gymunedol. Mae’n ffordd wych i oedolion sydd efallai heb gyffwrdd yn eu hofferynnau cerdd ers blynyddoedd i’w codi eto a rhoi cynnig arni mewn amgylchedd cyfeillgar a chefnogol,” ychwanegodd.

Dywedodd cyfarwyddwr Canolfan Gerdd William Mathias, Meinir Llwyd Roberts: “Efallai bod pobl yn meddwl mai rhywbeth i blant a phobl ifanc yn unig yw gwersi cerddoriaeth ond mae croeso i bob oed yng Nghanolfan Gerdd William Mathias – dydi hi byth yn rhy hwyr i ddechrau cael gwersi. Mae nifer yr oedolion sy’n derbyn gwersi un-i-un wedi cynyddu dros y blynyddoedd diwethaf, sy’n newyddion da iawn.

“Bu’r drysau ar gau am gyfnod yn ystod y pandemig a chawsom ein gorfodi i weithio mewn  ffyrdd eraill, ar-lein yn bennaf, ond mae pethau wedi ailddechrau o ddifrif erbyn hyn ac mae’n wych gweld y gerddorfa lawn yn ôl yn ymarfer. Gall unrhyw un ymuno beth bynnag fo’u profiad ac mae’r pwyslais yn fawr iawn ar fwynhau creu cerddoriaeth.”

Mae Cerddorfa Gymunedol Caernarfon, a drefnir gan Ganolfan Gerdd William Mathias, yn cyfarfod ar nos Fawrth, fel arfer rhwng 8pm-9.30pm yn Theatr Seilo yng Nghaernarfon. Mae mwy o wybodaeth ar-lein yn www.cgwm.org.uk neu drwy ffonio 01286 685230.

Erthyglau Eraill

Elinor y delynores arbennig yn ffarwelio mewn steil

Elinor y delynores arbennig yn ffarwelio mewn steil

Bydd sylfaenydd gŵyl delynau ryngwladol yn dweud hwyl fawr mewn steil gyda ffarwel hir. Y delynores enwog Elinor Bennett fydd canol y llwyfan mewn cyngerdd arbennig i lansio Gŵyl Delynau Ryngwladol Cymru y gwanwyn nesaf. Cynhelir y cyngerdd lansio yn Neuadd Pritchard...

O Dresden i Dregaron

O Dresden i Dregaron

Braf gweld y bydd dau o'n cyn-ddisgyblion disglair, Gwenno Morgan a Patrick Rimes, yn rhan o'r noson arbennig yma…. Pedwar Premier Byd - Beethoven, ap Sion, Guto Puw a Rimes Eisteddfod Tregaron 2022 Ar droad y bedwaredd ganrif ar bymtheg, anfonodd yr Albanwr George...

Penddelw Beethoven mwyaf y byd yn syfrdanu

Penddelw Beethoven mwyaf y byd yn syfrdanu

Mae penddelw enfawr o Beethoven yn syfrdanu ymwelwyr â chanolfan gelfyddydau - ac yn anelu i dorri record. Credir mai’r cerflun pȃpier-maché a phren enfawr yn Galeri yng Nghaernarfon yw’r cerflun mwyaf yn y byd o ben y cyfansoddwr nodedig. Gwnaed y model enfawr, sy’n...